Yüz bölgesinde bulunan kemiklerin en hareketlisi olan çene kemiği, tıp dilinde ‘mandibula’ olarak isimlendirilir. Kafatası eklemleriyle bağlantılı olan çene kemiği özellikle alt çenedeki eklemin özellikleri sayesinde birçok yöne hareket etmektedir. Yaşamsal faaliyetlerin devam etmesi için önemli bir yere sahip olan çenenin insanların yüzündeki estetik etkisi de büyüktür. Bu yüzden çene ameliyatı, çenede meydana gelen hareket kısıtlamalarını tedavi etmek ve şekil bozukluğundan kaynaklı estetik bozulmaları düzeltmeyi hedefler.

Çene ameliyatı, çene bölgesinde doğuştan veya zamanla oluşan bozulmaların düzeltilmesi için uygulanan cerrahi bir yöntemdir. Tıp dilinde ortognatik cerrahi adı verilen çene ameliyatı, bazı durumlarda sağlık kaygısıyla yapılırken bazı durumlarda da estetik kaygılar sebebiyle yapılmaktadır. Ortodonti tedavisi dişlerinizdeki çarpıklık gibi problemleri düzeltebilmesine rağmen, alt ve üst çene hizalanması gibi büyük sorunlar için düzeltici ortognatik cerrahi çene ameliyatı gereklidir.

Operasyonlar genel anestezi altında yapılmakta olup ortalama 4-5 saat sürmektedir.

Ortognatik cerrahi öncesi bazı hazırlıkların yapılarak, hastanın hem ameliyata hazır olması hem de ameliyatın daha planlı ve rahat geçirilmesi sağlanır. Öncelikle hastalardan ayrıntılı hasta hikayesi (anamnez) alınır. Varsa bütün rahatsızlık ve bulaşıcı hastalıklar öğrenilir. Hastadan ağız içi ve dışı kayıtlar alınır. Sonrasında ortodontik tedavisine başlanılır. Dişler hizalanır ve uygun şekilde hareket ettirilerek diş kavisi üzerinde düzgünce sıralanır. Cerrahiden en az 4 hafta önce son tel değiştirilme yapılmalıdır ve son kalan tel stabilizasyon arkıdır. Ortodontik süre için ortalama süre 10-12 aydır.

Hastalardan cerrahi öncesi bir kez daha kayıtlar alınır. Özellikle 3 boyutlu tomografi ve sefalometrik röntgenleri alınır ve analiz edilir. Çenelerin ölçüsü alınır, alçı modeller üretilir ve bunlar uygun şekilde birleştirilir. Ağız, diş ve çene cerrahları alınan modeller üzerinde prova yaparlar ve uygun konumu bulduktan sonra cerrahi splintler (çenelerin yeni pozisyonları sabitlemek için kullanılan metal plaklar, zincirler, sert plastik yapılar) hazırlanır.

Önceden alınmış olan ölçüleriniz değerlendirilip ameliyatınız planlanmaktadır. Ameliyatınız sırasında sadece üst çene ve alt çene kemiğinizde eş zamamlı operasyon uygulanacaksa bu işlem çift çene ameliyatı olarak isimlendirilmektedir.

Ortognatik cerrahi sonrası ilk olarak lokal anestezinin etki süresi devam edebileceğinden 2-3 saat herhangi bir gıda tüketilmemesi gereklidir. İlk gün kesinlikle tükürmek ve emmek yasaktır. Tükürmek ve emmek dikişlerin açılmasına neden olur. Birkaç saat ağza sızıntı şeklinde kan gelebilir ve oluşan tükürük yutulmalıdır. Hasta sağlık durumuna göre bir gün gözetim altında tutulabilir. Cerrahi sonrası oluşabilecek tıbbi durumlarla başa çıkabilmek için bazı ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar:

• Enfeksiyonu önlemek için antibiyotikler
• Ağrıyı azaltmak için ağrı kesiciler
• Ağız içi ve yara bölgelerinin hijyen ve korunması için klorheksidin içerikli gargaralar
• Bulantı, kusma gibi operasyon sonrası tıbbi durumlar için anti-emetikler

Ameliyat sonrasında dikkat edilmesi gerekenlerden en önemlisi ağız içi ve yara hijyenidir. İlk günlerde dişler fırçalanmamalıdır. Aksi halde dikişlere zarar verebilir. 10-14 gün süre ile yumuşak, sıvı ve soğuk gıdaların tüketilmesi gereklidir. Yara bölgesine ve yüze gelecek travmalardan korunmak çok önemlidir. Operasyon sonrasında ağrı ve şişlik oluşumu gözlenir. Bunlar 2. günde en fazla seviyeye ulaşırken 7-10 gün içerisinde azalarak kaybolur. Şişlik için ameliyatın hemen sonrasında soğuk buz uygulaması yapılması (1 saatte bir 10’ar dk). Tedavi sürecinde çene genişletme apareyleri kullanılacaksa hekiminizin veya ölçümleri alan diş hekiminin önerdiği zaman ve miktarlarda kullanılması ihmal edilmemelidir.

Siz de çeneniz ile ilgili estetik veya fonksiyonel şikayetleriniz mevcut ise plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanınızla görüşmeniz; bu görüşme doğrultusunda da ortognatik cerrahi öncesi ortognatik tedavinizin başlaması gerekmektedir.